Lexislación lingüística
As corporacións locais poden e deben desenvolver accións encamiñadas a implicar o conxunto da sociedade no proceso de normalización lingüística (Lei 3/1983, do 15 de xuño, de normalización lingüística).
Por seren as administracións máis próximas á cidadanía, son moi apropiadas para desenvolveren accións encamiñadas á implicación cidadá, á dinamización, á recuperación social e ao incremento do uso e prestixio do idioma propio e oficial de Galicia nos distintos ámbitos e sectores sociais.
- Ordenanza de uso da lingua galega na Deputación da Coruña
- Lei 5/1988, do 21 de xuño, do uso do galego como lingua oficial de Galicia polas entidades locais
- Lei 5/1997, do 22 de xullo, de Administración local de Galicia (artigos 7, 245.6 e 252.2)
- Informe sobre a prestación do servizo de normalización lingüística pola administración local en exercicio de competencia propia, da Dirección Xeral de Administración Local da Xunta de Galicia.
A Administración autonómica é a responsable directa da planificación e promoción da lingua galega. No exercicio destas competencias, correspóndelle á Xunta de Galicia impulsar as directrices, programas e medidas necesarias para garantir a presenza normal e efectiva do galego en todos os ámbitos da vida pública, así como fomentar o seu uso, prestixio e transmisión social en coordinación co conxunto das institucións do país.
- Estatuto de Autonomía de Galicia (artigo 5)
- Lei 3/1983, do 15 de xuño, de normalización lingüística
- Plan xeral de normalización da lingua galega
- Decreto 103/2008, do 8 de maio, polo que se regula o coñecemento do galego nos procedementos para a provisión de postos de traballo reservados a funcionarios/as con habilitación de carácter estatal no ámbito territorial da Comunidade Autónoma de Galicia
- Lei 5/2016, do 4 de maio, de patrimonio cultural de Galicia
- Lei 1/2014, do 24 de marzo, para o aproveitamento da lingua portuguesa e vínculos coa lusofonía (tamén chamada Lei Valentín Paz Andrade)
Toponimia
A toponimia das provincias, parroquias, concellos e lugares de Galicia, de acordo cos ditames da Comisión de Toponimia e coas normas ditadas pola Xunta de Galicia, pode consultarse a través do servizo de consulta do Nomenclátor de Galicia. [Cómpre lembrar que os artigos que forman parte dun topónimo sempre contraen coas preposicións a, con, de, en e por.]
A lexislación lingüística do Estado establece o marco xeral de protección, recoñecemento e convivencia das linguas oficiais en España, garantindo o respecto e amparo constitucional para todas elas (art. 3 da Constitución española).
Dentro deste marco, correspóndelle ao Estado fixar os principios básicos que regulan os dereitos lingüísticos da cidadanía e asegurar que as distintas linguas cooficiais poidan desenvolver plenamente as súas funcións sociais, en coordinación coas comunidades autónomas que exercen a planificación e xestión directa das súas políticas lingüísticas.
- Constitución española (art. 3)
- Lei 39/2015, 1 de outubro, do procedemento administrativo común das administracións públicas. Artigos 13.C (Dereitos das persoas nas súas relacións coas administracións públicas) e artigo 15 (Lingua dos procedementos)
- Lei 40/1999, do 5 de novembro, sobre nome e apelidos e orde destes (permite regularizar ortograficamente os apelidos cando a forma inscrita no Rexistro non se adecue á gramática e fonética da lingua galega)
- Lei 2/1998, do 3 de marzo, sobre o cambio de denominación das provincias da Coruña e Ourense (establece como denominación oficial A Coruña para a provincia)
- Plan de dereitos culturais (2.3 Plurilingüismo)
A lexislación e os instrumentos internacionais en materia lingüística establecen un marco de protección e promoción dos dereitos lingüísticos fundamentais, recoñecidos na Declaración universal dos dereitos humanos e desenvolvidos por tratados europeos como a Carta europea das linguas rexionais ou minoritarias.
Neste contexto, as institucións europeas e os organismos internacionais fixan estándares e compromisos que obrigan os Estados a garantir a diversidade lingüística, a non discriminación por razón de lingua e a adopción de medidas activas para preservar, promover e revitalizar as linguas minorizadas, en coordinación coas administracións estatais, autonómicas e locais competentes.