O eterno retorno de Milan Kundera
"A idea do eterno retorno é misteriosa e, con ela, Nietzsche deixou perplexos aos demais filósofos. Pensar que algunha vez haxa de repetirse todo tal e como o vivimos xa, e que mesmo esa repetición haxa de repetirse ata o infinito".
Con esta reflexión comeza "La insoportable levedad del ser", de Milan Kundera. O mito do eterno retorno vén dicir que unha vida que desaparece dunha vez para sempre, que non retorna, é como unha sombra, carece de peso; non é necesario que a teñamos en conta. Nese mundo, todo está perdoado de antemán e, por tanto, todo cínicamente permitido, pero se cada un dos instantes da nosa vida vaise repetir infinitas veces, estamos cravados á eternidade. No mundo do eterno retorno descansa sobre cada xesto o peso dunha insoportable responsabilidade. Pero se o eterno retorno é a carga máis pesada, entón as nosas vidas poden aparecer en toda a súa marabillosa levidade. Que habemos de elixir, o peso ou a levidade?
Aínda que non o sabemos, quizais ese fose o tema de conversación entre Milan Kundera e César Antonio Molina no seu encontro en París, ao tratarse de dous autores preocupados polo existencialismo: para César Antonio Molina, o tempo que resta, o que nos queda, é a última oportunidade que temos de facermos dignos da nosa existencia, o que vale de cultivo dun mesmo porque "unha vida sen exame non merece ser vivida". Ou quizais poida que falasen do autor do Quixote xa que Milan Kundera, nun dos seus ensaios, "El arte de la novela" resume á perfección nunha frase o que en todas as súas obras lles demostrou aos lectores: "Non me sinto ligado a nada, salvo á desprestixiada herdanza de Cervantes", algo que ten en común co profundamente cervantista Molina.
Milan Kundera naceu en Breno, actual República Checa, en 1929. Tras exiliarse en Francia tras a invasión rusa de Checoslovaquia de 1968, nacionalizouse francés. De feito, os seus libros estiveron prohibidos en Checoslovaquia ata 1987. En palabras de Mercedes Monmany, no seu artigo "Milan Kundera: muerte de un novelista" publicado hoxe en ABC: "...foi sen cesar un visionario, un vixía de compromiso insubornable na súa loita contra o totalitarismo, viñese de onde viñese, que diagnosticou con exactitude e lucidez o drama da súa zona perennemente castigada, esa Europa Central formada por «pequenas nacións unidas por unha común meteoroloxía»..."
Novelista, ensaísta e dramaturgo, é o autor de El libro de los amores ridículos, La broma, La inmortalidad, La vida está en otra parte, El libro de la risa y el olvido, La despedida e, por suposto, La insoportable levedad del ser, libro que trata sobre a vida que merece a pena ser vivida, en forma dunha triste historia de amor. Faleceu onte, en París, aos 94 anos.
Onde queira que vaia, espéralle sempre o eterno retorno e La inmortalidad
